نگهبانی یا حراست چيست؟

تعریف کلی نگهبان یا حراست

به عمل حفاظت و حراست از دارایی‌ها یا افراد که به‌وسیله گماشتن فردی ویژه برای این امر صورت بگیرد نِگَهبانی یا حِراسَت گفته می‌شود.روز حراست و نگهبانی در تقویم شمسی ۲۲ تیر ماه مصادف با روز گرامیداشت شورای نگهبان تعریف گردیده است. فردی که مأمور پاسداری و نگهداری از چیزی یا جایی شده را نگهبان می‌گویند.

نگهبانان ممکن است از سوی نهادهای دولتی به کار گماشته شده باشند یا از سوی اشخاص و گروه‌های خصوصی.
در بیشتر موارد نگهبانان یونیفورم به تن می‌کنند و حضور خود را با ایستادن در محل، یا نصب دوربین نظارتی مداربسته یا نصب آژیر به چشم می‌آورند تا از اقدامات غیرقانونی نسبت به آن محل یا افراد حاضر در محل جلوگیری کنند.

در صورت بروز اقدامات غیرقانونی و بزهکاری یا خطراتی مانند آتش‌سوزی و تصادفات، نگهبان موظف است مورد پیش‌آمده را به سرعت به رئیس خود یا نهاد اجتماعی مناسب گزارش دهد.

مهارت‌های موردنیاز برای شغل نگهبانی و حراست

هر شغلی نیاز به مهارت‌ها و ویژگی‌های شخصیتی مختلفی دارد که با شناخت آن‌ها و کار کردن روی نقاط ضعف، می‌توان این مهارت‌ها را در خود تقویت کرد. در ادامه قصد داریم مهارت‌ها و ویژگی‌های موردنیاز برای شغل نگهبانی و حراست را نام ببریم.

مهارت‌های ارتباطی

برقراری ارتباط مؤثر یک مهارت حیاتی در زندگی است و می‌تواند به انجام وظایف روزانه نگهبان نیز کمک کند. مسئول حراست با داشتن مهارت‌های ارتباطی کلامی و نوشتاری قوی، می‌تواند به جلوگیری از بروز مسائل یا مشکلاتی که به دلیل عدم ارتباط واضح ایجاد می‌شوند، کمک کند. همچنین حراست اماکن معمولاً اولین کسانی هستند که با مهمانان و ارباب رجوع ملاقات می‌کنند و به همین دلیل باید مهارت‌های ارتباطی قوی داشته باشند.

هوشیاری

ازآنجایی‌که شغل نگهبان و مسئول حراست معمولاً به‌صورت شیفتی است و اغلب آن‌ها در شیفت شب نیز فعالیت می‌کنند، باید همیشه هوشیار باشند. در حقیقت یک نگهبان و مأمور حراست به‌عنوان چشم مدیر مجموعه و سازمان فعالیت می‌کند. همچنین این افراد باید تا حد امکان از عواملی که ممکن است باعث حواس‌پرتی شوند، دوری کنند.

دانستن قوانین امنیتی

دانستن قوانین و پروتکل‌های امنیتی می‌تواند به حفظ و بهبود امنیت یک مکان کمک کند. همچنین می‌تواند واکنش‌های اضطراری در زمان وقوع یک حادثه را نیز تسریع کند؛ زیرا تمامی پرسنل حراست به شیوه‌ای مشابه عمل می‌کنند و همین امر حادثه را سریع‌تر رفع و رجوع خواهد کرد.

توانایی جسمانی

توانایی جسمانی از ملزومات شغل نگهبانی و حراست است؛ زیرا این افراد همیشه احتمال برخورد با افراد خرابکار یا خطرناک را دارند و به همین دلیل باید همیشه آماده باشند.

رهبری و کار تیمی

بسیار مهم است که مسئول حراست، مهارت کار تیمی و رهبری را بلد باشد؛ زیرا در بسیاری از موارد نگهبانان بخش‌های مختلف باید با یکدیگر هماهنگ شوند و همکاری کنند و به همین دلیل نیاز به روحیه رهبری و کار تیمی دارند. همچنین این افراد باید بلد باشند در چه زمانی با اعتماد به نفس و قاطعانه عمل کنند و در چه زمانی انعطاف به خرج دهند.

دقت به جزئیات

توجه به جزئیات می‌تواند به حفظ یکپارچگی حراست و نگهبانی از یک مکان کمک کند. نگهبانان نه‌تنها باید بر فعالیت‌های فیزیکی یک مرکز نظارت داشته باشند، بلکه در مواقعی نیاز است اسناد و مدارک شناسایی افراد را بررسی کنند تا اطمینان حاصل شود که افراد خرابکار وارد آن مکان نمی‌شوند. تمامی این موارد به حفظ امنیت تأسیسات و اماکن کمک خواهد کرد.

مزایا و معایب شغل نگهبانی

هر شغلی مزایا و معایب خاص خودش را دارد که قبل از ورود به آن شغل باید از تمامی آن‌ها آگاه باشیم. در ادامه مزایا و معایب شغل نگهبانی و حراست را به‌طور کامل با هم بررسی می‌کنیم.

ساعات کاری منعطف

بسیاری از نگهبانان در شغل خود می‌توانند ساعات یا برنامه زمانی منعطف داشته باشند. همچنین برخی از مأموران حراست که به‌صورت قرارداد پیمانکاری فعالیت می‌کنند، می‌توانند برنامه زمانی خود را به‌دلخواه و بر اساس اولویت‌های زندگی شخصی خود تنظیم کنند.

عدم نیاز به مدرک تحصیلی

شغل نگهبانی و حراست معمولاً نیازی به تحصیلات دانشگاهی و مدرک خاصی ندارد و بسیاری از این افراد با حداقل مدرک دیپلم نیز استخدام می‌شوند. همچنین سایر آموزش‌های موردنیاز برای نگهبانان قبل از شروع کار یا در حین کار به آن‌ها یاد داده می‌شود.

تنوع وظایف کاری

نگهبانان و مأموران حراست بسته به نیاز کارفرما، معمولاً وظایف مختلفی را ایفا می‌کنند؛ به‌طوری‌که برخی اوقات نیاز به گشت زنی و بررسی نقاط مختلف ساختمان است و در برخی دیگر نیاز است که این افراد در یک مکان خاص مستقر شوند. همچنین گزینه‌های زیادی برای نگهبانان و نوع کار آن‌ها وجود دارد. به‌طور مثال برخی از مأموران حراست در مراکز تجاری یا ساختمان‌های مسکونی کار می‌کنند؛ درحالی‌که برخی دیگر در سازمان‌های دولتی یا مکان‌های حساس‌تر مشغول به کار هستند. علاوه بر تمامی این موارد، امنیت شغلی نگهبان نیز بسیار خوب است و همیشه نیاز به استخدام این افراد در هر مکانی وجود دارد.

دارای خطرات احتمالی

ازآنجایی‌که نگهبانان و مأموران حراست در مکان‌هایی مشغول به کار هستند که ممکن است کسانی دست به کارهای خلاف بزنند، می‌توان گفت ماهیت شغل این افراد نیز به همین دلیل خطرناک است. البته آموزش مؤثر این افراد بسیاری از خطرات احتمالی را کاهش می‌دهد.

کار در شب یا تعطیلات

اگرچه بسیاری از نگهبانان در انتخاب برنامه‌های خود انعطاف‌پذیری دارند، ممکن است زمان‌هایی نیاز به کار شبانه‌، آخر هفته‌ها یا تعطیلات نیز داشته باشند. در حقیقت بسیاری از نگهبانان به‌صورت شیفتی کار می‌کنند و به همین دلیل نیاز است تا برخی اوقات شب‌ها نیز مشغول فعالیت نگهبانی باشند.

کار در شرایط سخت

بسیاری از اوقات پیش می‌آید که نگهبانان و مأموران حراست باید در فضای باز کار کنند که در مواقع بارانی و سرد فعالیت را برای آن‌ها سخت‌تر خواهد کرد. همچنین نگهبانانی که در محیط کاری آزمایشگاه‌ها یا تأسیسات تولیدی کارخانه‌های شیمیایی فعالیت می‌کنند، ممکن است در معرض استشمام مواد خطرناک قرار بگیرند.